Oszustwa inwestycyjne to kolejne zagrożenie online, na które musimy szczególnie uważać. Chęć zainwestowania pieniędzy i opłacalnego ulokowania naszych oszczędności, może zostać wykorzystana przez cyberprzestępców. Rozwój różnych form komunikacji elektronicznej sprawił, że działania osób oferujących wysokie zyski w przypadku inwestowania środków przeniosły się do świata wirtualnego i przybrały formę oszustw inwestycyjnych w sieci.
Cyberprzestępcy szukają swoich ofiar w różny sposób – na portalach i serwisach społecznościowych, na stronach z ogłoszeniami, różnych platformach inwestycyjnych, forach i grupach dyskusyjnych. Zdarza się również, że kontaktują się z potencjalnymi ofiarami przez telefon. Oszuści podają się za brokerów i maklerów giełdowych, udają specjalistów od finansów, inwestycji, czasami podszywają się pod pracowników banku z działu inwestycyjnego. Przestępcy w bardzo wiarygodny sposób przedstawiają sposoby na zainwestowanie naszych oszczędności – kryptowaluty, rynek Fortex, surowce naturalne. Osoby, które nie mają specjalistycznej wiedzy i nie znają się na tym, bardzo często dają się oszukać.
Oszuści używają różnych sposobów, by złapać ofiarę. Wykorzystują kampanie marketingowe, prezentacje i filmy, które potwierdzają osiągniecie zysków. Niestety, dzięki sposobom wykorzystującym socjotechnikę, bardzo często udaje im się nakłonić ofiarę do przesłania swoich pieniędzy. Czasami są to fałszywe platformy, które po przesłaniu środków przestają istnieć, podają nieprawdziwe numery konta, a także podobnie jak przy innych oszustwach internetowych, instalują oprogramowanie na urządzeniu swojej ofiary, które pozwala na jego przejęcie i osaczenie ofiary. Dzięki temu mają dostęp do konta ofiary – na jej oczach mogą wykradać pieniądze. Scenariusze działań cyberoszustów mogą być różne, ale pamiętaj, że przestępcy zawsze będą namawiać Cię do podjęcia szybkich działań, że ich oferta jest wyjątkowa, aktualna tylko w dniu dzisiejszym z maksymalizacją zysku. Oszuści z użyciem socjotechniki reklamują się w mediach społecznościowych, namawiając ofiarę na inwestycje
w kryptowaluty, oni są w stanie uzyskać od niej istotne dane osobowe czy też dane logowania do kont bankowych, co bardzo często doprowadza do utraty przez tę osobę wszystkich pieniędzy na koncie.
Oszustwa inwestycyjne w internecie to zjawisko, które w ostatnich latach stało się coraz bardziej powszechne i złożone. W miarę rozwoju technologii, oszuści doskonalą obrane metody działania, wykorzystując nowoczesne narzędzia oraz zabiegi socjotechniczne, zwodząc „inwestorów” nowymi pomysłami aby wyłudzać od nich środki finansowe. Oszustwa inwestycyjne w internecie obejmują szereg różnych technik, których celem jest przekonanie inwestorów do lokowania swoich środków w fałszywe lub nielegalne przedsięwzięcia. Jednym z najczęściej stosowanych rodzajów oszustw są tzw. schematy piramidowe, w której zysk konkretnego uczestnika jest bezpośrednio uzależniony od wpłat późniejszych uczestników, stojących niejako niżej w tej strukturze, inwestorzy płacą poprzednim uczestnikom, nie mając zysków z tej inwestycji. Do tego celu często wykorzystywane są rachunki bankowe uczestników – najczęściej wbrew ich woli, a często również i w pełnej niewiedzy.
Oszuści podają się za doświadczonych „maklerów” czy „brokerów giełdowych”
i oferują nowe sposoby inwestycji, dotychczas niedostępne dla „przeciętnego Kowalskiego”. Przyciągają uwagę i starają się uwiarygodnić swój wizerunek, kreując atmosferę dbania
o klienta poprzez nieustanny kontakt ze swoją ofiarą, najczęściej mailowy lub telefoniczny. Przedstawiają bardzo profesjonalnie wyglądające serwisy internetowe, prowadzą kampanie marketingowe, uwiarygadniając w ten sposób swój wizerunek. Ofiara nie ma podejrzeń, że to oszustwo – przecież bandyci nie mogą być tak „profesjonalni”. Najczęściej oszustwo wiąże się z inwestycjami w kryptowaluty i giełdy typu Forex, oba te hasła są powszechnie znane i budzą zainteresowanie.
Popularnym rodzajem oszustw są tzw. oszustwa inwestycyjne na rynku kryptowalut,
w ramach tego schematu grupa oszustów manipuluje cenami kryptowalut, poprzez sztuczne podnoszenie ich wartości. Celem jest wzbudzenie w ofiarach przekonania, że możliwa jest inwestycja z wysokim zyskiem w stosunkowo niedługim czasie. Gdy cena kryptowaluty osiągnie zakładany przez oszustów poziom, oszuści wówczas sprzedają swoje pozycje, co prowadzi do gwałtownego spadku wartości kryptowaluty i ogromnych strat dla inwestorów, którzy uwierzyli w manipulacje rynkowe. Oszustwa inwestycyjne w internecie często wykorzystują również tzw. fałszywe firmy inwestycyjne. Oszuści zakładają strony internetowe udające legalne firmy inwestycyjne, prezentują fałszywe wyniki zyskowności, a także kreują fikcyjne historie sukcesu. Strony takie sugerują powiązania zakładanych kont z systemem wpłat i wypłat, chociaż faktycznie mechanizm ten oparty jest na prezentacji makiet, na których uwidocznione są dowolne wartości wprowadzane przez oszustów w celu zwiększenia własnej wiarygodności. Sprawcy przekonują inwestorów, że inwestycje w ich firmę są bezpieczne
i wysoko opłacalne. W rzeczywistości jednak, środki inwestorów często trafiają bezpośrednio do kieszeni oszustów lub na rachunki bankowe osób trzecich wykorzystywane do realizacji wypłat. Oszustwo inwestycyjne natychmiast powinno się zgłaszać na Policji, w celu próby ustalenia danych sprawcy, ale przede wszystkim podjęcie prób doprowadzenia do odzyskania utraconych środków oraz zabezpieczenie swojej tożsamości oraz właściwe udokumentowanie incydentu na wypadek wykorzystania naszych danych w przyszłości. Zgłaszając sprawę na policję, zadbajmy o wydanie dokumentu poświadczającego złożenie zawiadomienia
o podejrzeniu popełniania oszustwa inwestycyjnego – taki dokument może pomóc nam
w przyszłości uchronić się przed zobowiązaniami, które ktoś mógł zaciągnąć na nasze dane osobowe. Zaświadczenie pomocne będzie również, gdy nasz rachunek bankowy został wykorzystany do realizacji procederu prania brudnych pieniędzy. Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa złożyć można zarówno pisemnie, jak i ustnie w dowolnym komisariacie Policji. Warto jednak skorzystać z formy pisemnej. Pamiętajmy, że funkcjonariusz Policji nie może odmówić nam przyjęcia zgłoszenia nawet wtedy kiedy nie widzi szansy ujęcia sprawcy.
Jeśli zdecydujesz się na złożenie pisemnego zawiadomienia, to opisz dokładnie, co się stało, w jaki sposób doszło do popełnienia przestępstwa, kiedy i gdzie. Ważne jest wskazanie kto i w jaki sposób zainicjował kontakt. Jeśli utraciłeś środki finansowe, zadbaj
o zabezpieczenie potwierdzeń przelewów i udaj się do jednostki Policji z tymi dokumentami. Rozmiar szkody jest również jednym z tych elementów, które należy ustalić w trakcie postępowania. Co ważne, potrzeba przygotowania odpowiednich materiałów nie powinna powodować zwłoki w wizycie na komisariacie – w tego typu sprawach szybkość działania jest niezwykle ważna. Złożenie zawiadomienia to zaledwie początek, a jako osoba pokrzywdzona masz prawo składać wnioski dowodowe, uzyskać informacje o przebiegu postępowania przygotowawczego oraz nawet wielokrotnie zapoznać się z aktami sprawy. Warto wykazywać zainteresowanie przebiegiem postępowania, bo często to właśnie inicjatywa dowodowa prowadzi do prowadzenia działań na szeroką skalę i ostatecznie ustalenia danych osoby, która środki finansowe wypłaciła z bankomatu, bądź nakierowaniu na próbę ustalenia miejsca przechowywania i transferu środków finansowych. Ważne, aby rozważyć, czy w sprawie nie powinno nastąpić powołanie biegłego, który zbada sprzęt, na którym instalowaliśmy aplikacje, który służył nam do kontaktów ze sprawcami. Chociaż w praktyce to organ prowadzący postępowanie powinien sam rozważyć taką potrzebę, to inicjatywa dowodowa w tym zakresie odgrywa ogromną rolę w procesie poszukiwania sprawcy.
Podobnie jak w przypadku oszustw internetowych nie da się przygotować uniwersalnego schematu postępowania w sprawach związanych z oszustwami inwestycyjnymi. Pomimo tego, że mechanizmy oszustw są do sobie zbliżone, to już sam sposób dokonywania transferu środków wytycza odmienne sposoby realizacji celów postępowania. Inne wnioski dowodowe będziemy składać, gdy środki zostały przesłane na rachunek bankowy odbiorcy, inne zaś gdy trafiły bezpośrednio do portfela kryptowalut. W każdym jednak przypadku ważne jest, aby już podczas pierwszego kontaktu z Policją wnioskować o przeprowadzenie konkretnych czynności w śledztwie, składając odpowiednie wnioski dowodowe. Korzystanie
z pomocy adwokata nie jest obowiązkiem. Jeśli jednak nie wiesz, jak postąpić w takim wypadku, skorzystaj z bezpłatnego kontaktu z prawnikiem w jednostkach pomocowych dla osób pokrzywdzonych przestępstwem, który posiada doświadczanie w sprawach związanych ze zwalczaniem negatywnych skutków oszustw inwestycyjnych. W wielu przypadkach czasochłonna analityczna praca bądź aktywna postawa w śledztwie pozwala na zminimalizowanie negatywnych konsekwencji oszustwa i odzyskanie utraconych środków finansowych.
